Camiño Escolar

Queé oCamiñoEscolar? OCamiñoEscolar é un proxecto de educación viaria integral que tenun eixo condutor: osnenos easnenasde educación primaria acoden á escola camiñando sen compañade adultos. OCamiñoEscolar é un proxecto integral porque para o seu funcionamento cómpre a implicación demoitos setores sociais (nenos e nenas, profesorado, pais e nais, asociacións de veciños, comerciantes, servizosmunicipais, voluntariado, etc) e porque permite convertermos a cidade nunha extraordinaria ferramenta educativapara a transmisión de conceptos e valores (cumprimento das normas, respecto polomedio, atención aos demais, autoresponsabilidade, mellora da condición física...) En definitiva, oCamiñoEscolar éunproxectoparamellorar a educacióndosnosos fillos e fillas e construirmosunha cidademáis solidaria, cohesionada eparticipativa. manual deuso

Que teñenque facer osnenos easnenas? Os e as nenas teñenque ir a escola camiñandoe responsabilizarse de si mesmos. Tamén teñen que aplicar na rúa todo o que aprenden na casa ena escola sobre o respecto aosdemais, o cumprimentodasnormas e da necesidade de responsabilizarsede simesmos. CamiñoEscolar /// Manual deuso Por onde se vai áEscola? Éno seode cada familiaonde cada neno e cada nena ten que aprender o camiño áescolae á casa. De todos xeitos, oConcello dePontevedra está aorganizar un sistema para axudarlles a cruzar a rúa nos pontos que se indica nestemapa. Que beneficios obteñen os nenos eas nenas? Camiñaren sós á escola fai que os nenos e as nenas teñan que ser responsábeisdoque fan, é dicer, teñenque ser maduros e autónomos. Asemade, camiñar é unha práctica saudábel que mellora a condición físicae loita contra a obesidade eo sedentarismo. Ao iren camiñando, teñen a oportunidade de se relacionar cosdemáise facer novas amizades. Os nosos nenos e nenas, como nós, teñen dereito a recuperar a rúa para o xogo e o traballo. Co camiño escolar obteñen unha ferramenta potentísima para adquisición denovos coñecementos. 1 2 3 5 4 Av. Vigo Ed. Pondal R.Estrada Av. Lugo X.Carlos I Pr.Barcelos Glorieta Compostela Glorieta Eiriña Esteplano recolleos itinerarios máis frecuentes caraaoColexioÁlvarez Limeses, así comoospuntos de apoioparaaxudar aosmenores nos lugaresquepuidesen representar unmínimo risco. 1. CobiánAreal - JoaquínCosta 2. Ed. Pondal - UxíoNovoneyra 3. Sagasta - BenitoCorbal 4. J. Costa - 12 deNovembro 5. Barcelos - S.Antoniño 6.Av. Vigo - Fernández Ladreda 7.Av. Vigo - Sagasta 6 7

Ese teñen algúnproblema osnenos enenas? OConcellopuxo enmarcha un sistema paraaxudarlles nos cruces dalgunhas rúas e así evitar problemas. Ademáis, falamos cos encargadosdos locais comerciais e hosteleiros, para que axudasen en caso de problemas, de tal xeito que oneno ou nenapode entrar nos locaisque teñannaporta estedistintivo, para recibir a axuda queprecisen. Nos locais teñen estes folletos que recollen o que teñen que facer (básicamente chamar ao colexioouáPolicíaLocal)

CamiñoEscolar /// Manual deuso Que beneficios obteñen pais e nais? OCamiñoEscolar é un proxecto quepermite aos pais e as nais implicarsenoproceso educativoxa que aporta unha ferramenta de colaboración co profesorado. Co camiñoEscolar gañamos confianzanosnosos fillos e fillas. Nenos e nenas autónomos e responsábeis que saben valerse por si mesmos déixanosmáis tempoparadisfrutar con eles. Que teñenque facer os pais e as nais? Pais enais (e titores/as) somos omellor exemplo que teñen os nenos e nenas e por isodebemos participar, en colaboración con todaaComunidadeEscolar, na formación dos nenos e nenas enmateria de seguridade viaria Por outra parteé especialmente importante nondesobedecer asnormas en presenzadosnenos(semáforos, pasos de peóns, circulaciónpolabeirarrúa, etc) É fundamental implicarense, especialmenteos primeiros días, sinalando aos seus fillos o itineráriomáis axeitado desdea súa casa e facendoque coñezanodistintivode axuda.

Que fan os locais colaboradores? Axudar a calquer rapaz ou rapaza que pense que ten un problema. Os locais colaboradores van tentar coñecer que preocupa ao cativo, acougalo se fai falta e, como primeira medida, endereitalo paraa escola ou a casa segundo a hora. Estes locais contan con teléfonos de emerxencia (policía municipal, protección civil, escola . . .) por se cumprise tomar algunha outra decisión. Que beneficios obteñen? Contribúen á construcciónmáis solidaria e cohesionada e dan un paso importante para colaborar co tecido social do bairro.

CamiñoEscolar /// Manual deuso Que ten que facer o persoal docente? É outra das patas básicas sobre as que se asenta este proxecto AEscola implícasena formación ambiental enocontextourbano, creando sinerxias coa cidade (zócalo urbano comercial, veciñas e veciños, corpos de seguridade pública, etc) OCamiñoEscolar é unha ferramenta práctica para apoiar aEducación en Valores relacionadoscoaSeguridadeViaria eoMedioAmbiente. Que beneficios obténo profesorado? CoCamiñoEscolar, o profesorado conta cunha importante ferramenta educactivaque pode utilizar practicamente en calquera área do currículo. Por outra parte, expremer a fondo as posibilidades deste proxecto permitelle contar cunalumnadomáis autónomo e responsábel, co que iso implica demellora dapráctica formativa. Que fai o persoal de apoio? Axudan aos nenos e ás nenas nos cruces facendo que estean atentos aos semáforose aos vehículos. Indican aos condutores e condutoras a necesidade de extremar o coidadopolapresenza de nenos e nenas sós na rúa. Presta un servizoútil á comunidade. Están en contacto cos pequenos e poden transmitirlles asúa experiencia.

Que fai oConcello? En primeiro lugar, oConcello ofrece un escenario idóneopara pór enmarcha este proxecto. AReformaUrbana realizadanos últimos anos enPontevedra permítenos gozar dunha cidade co tráfico calmado, amplos espazospeonís, dignasbeirarrúas, itinerarios seguros,mobiliario abundante e renovado, alumeado suficiente e eficiente... Todo iso permitiumellorar os índicesde seguridaderelacionados coa sinistralidade viaria, xa que desde 2005nonhaimortosna zonaurbana. Ademáis, aínda queaumentouonúmerode coches, agorahaimenos accidentes(en 2000 había 42.000 vehículos, e 1.203accidentes e 3mortos en zona urbana, e en 2008 había 53.000 vehículos, 784 accidentes e0mortos na cidade) Agora, os accidentes sonmenosgraves, xa queo 92% dos non precisa asistencia hospitalaria Estáen vigor anormaque impede superar os 30 km/hen toda a cidade, unha iniciativa pioneiramoi ben valorada por todas as institucións relacionadas coaSeguridadeViaria. Acidade foi distinguida coPremioNacional deSeguridadeViaria 2010 namodalidade de xestióndamobilidade, o premiomáis importante doEstado nestamateria, un dato que avalaa calidade e a seguridade da capital EoConcello taméncolabora: —Cos centros educativos, con formación específica aoprofesorado. —Cos locais colaboradores coa campaña identificativa e tamén dándolles formaciónpara esteproxecto. —Poñendo enmarchaoprogramade apoio.

CamiñoEscolar /// Manual deuso Que beneficios obtén oConcello? Este proxecto ten que servir para quePontevedra teña unha cidadaníamáis activa, participativa e comprometida coa súa cidade. Facemos quePontevedra sexa unha cidademáis agradábel para o desenvolvemento dos nosos fillos e fillas. Adoptamos unhamedida pioneira que tamén vai contribuír amellorar a seguridade viaria. O traballo daPolicíaLocal Unpiar fundamental éo traballodaPolicíaMunicipal, servizo impulsor desteproxecto.Así pois, aPolicíavai: —Termaior presenzana rúa para botar a andar oproxecto —Utilizar oCETRA (CentrodeControl doTráfico) para vixiar o correcto funcionamento do tránsito ao entrar e saír da escola —Ofrecer formación en educación viaria

Pontevedra é unha cidade básicamente segura, polo que os nenos e nenas poderían circular sós case connormalidade, pero é necesario que vaiamos tomando conciencia desa realidade. EnPontevedra aspiramos a que a rúa sexa como a continuación da nosa propia casa, coas súas comodidades e cos mínimos riscos. Os programas de calmado do tráfico leváronse a cabo con éxito. A redución do número de accidentes foi drástica nos últimos anos.Hai máis coches, peromenos accidentes, e os que hai sonmáis leves. Levamos varios anos sen víctimas mortais na zona urbana. Co programaCamiño Escolar queremos reforzar aínda un poucomáis a seguridade viaria nas horas de entrada e saída ao cole, de tal xeito que os pais e nais poidan confiar aíndamáis na cidade como espazo seguro. Precisamente unha das fontes nas que se inspirou a reforma urbana pontevedresa é a obra do psicopedagogo italiano FrancescoTonucci (es.wikipedia.org/wiki/Francesco_Tonucci) “A cidade dos nenos”. Nela, aposta polamodificación dos espazos públicos para adaptalos aos nenos, aos anciáns, aos discapacitados... aos máis febles, conseguindo así que a cidade sexa máis amigábel para todas e todos. Os seres humanos temos unha chea de necesidades. As máis básicas son as fisiolóxicas (alimentación, auga, aire...), as seguintes as de seguridade (proteción), as de aceptación social (o afecto, o amor, a amizade), as de autoestima (o éxito, o prestixio, a autorrealización) e por último as necesidades de autorrealización (do que somos capaces, o autocumprimento). Confiemos nosnenosenenas

CamiñoEscolar /// Manual deuso Para que todo iso sexa posíbel, desde que nacemos temos que satisfacer a nosa saúde física (alimentación, vivenda, vestidos, hixiene, atención sanitaria, dereito ao soño e ao descanso... pero tamén temos dereito a un espazo exterior axeitado, a practicar o exercizo físico e á proteción dos riscos físicos) Tamén temos unha serie de necesidades relacionadas coa nosa autonomía persoal, como a patricipación activa na vida, os vencellos afectivos básicos, a interacción entre nenos e adultos, a interacción entre nenos e nenos, a educación formal e non formal, o xogo e o tempo de ocio, e a proteción ante os riscos psicolóxicos. É ben sabido que, en xeral, na rúa hai cada vezmenos nenos e nenas, aínda que na Pontevedra dos últimos anos conseguimos ir revertindo esa tendencia. Se o neno non sae á rúa, pode ver o espazo público como algo alleo a sí. Demasiado tempo de estancia na casa tradúcese nunha clara perda de confianza na cidade, nun espazo público que tamén a eles lles pertence. Esa desposesión do espazo podería traducirse na limitación da súa autonomía, xa que é moitomáis difícil sentirse libre e feliz nun espazo que non consideras teu.Tamén se perden moitas oportunidades de relacionarse, de reforzar a seguridade en símesmo e incluso podería xerar algúns problemas de saúde. Os pais e as nais non deben ser unha especie de carceleiros dos seus fillos. A cidade está en condicións de axudarlles a sermáis libres e confiados, xa que as relacións de dependencia obrigadas sonmoi pouco gratificantes para nenos e pais. O psicólogo JamesHillman exprésao así: “Sen capacidade para xogar con amigos ou explorar omundo exterior por simesmos, os nenos perden importantes oportunidades de desenvolverse social, física e cognitivamente”. A principios dos anos 70, o 80% dos nenos de 7 e 8 anos ían sós á escola, pero nos anos 90, esta cifra baixou até o 9%. Da enquisa realizada pola Policía Local noColexioÁlvarez Limeses, dedúcese que o 95% dos pais ou nais levan aos seus fillos ao cole a pé ou en coche. Amaioría destes país estarían de acordo con utilizar o sistema de Camiño Escolar en base á rede de voluntarios, xa que, aínda que Pontevedra é unha cidademoi segura, preocúpanlles os cruce das calzadas.

A vida sedentaria e a falta de exercizo físico resulta preocupante, como recolle un estudo realizado a nivel estatal: ametade dos nenos non fai percorridos diarios demáis de 10minutos a pé. Supoñemos que na nosa cidade os datos non son tan duros, e desde oConcello esforzámonos niso, tanto con este plan como con outras iniciativas do fomento do ocio activo, o deporte, etc. O costume de levar aos nenos ao cole nace coas cidades que se fóron configurando nos anos 70 e 80, que se convertiron en perigosas pormor do tráfico que soportaban. EnPontevedra temos ese grave problema de tráfico resolto, pero aínda queda por resolver a confianza dos pais e nais en que a cidade é un espazo básicamente seguro. Nenos e nenas aprenden coa experiencia. Se ven a cidade como un ámbito que lle ofrece confianza, axiña a fan súa. Pero se ven que os adultos un desmedido afán protector, defendéndoos contra a cidade (amáxima expresión é levalos en coche cando non hai problema de distancia), o neno non chega a percibir a o espazo público como un ámbito no que poida confiar. Os nenos e nenas precisan experiencias afectivas que os vencellen á cidade, necesitannotar cómo a cidade non é un espazo agresivo para eles, senón agradábel. As rúas de Pontevedra son espazos para cooperar na súa educación e gañar a súa confianza, non para protexerse delas. Unha das formas máis intelixentes de participar na cidade é confiar na capacidade da infancia. Así coñeceremos mellor as súas necesidades, o que pensan, o que buscan ou o que lles favorece.

Grazas polo vosoapoio! OConcello, e en especial aConcelleríadeProteciónCidadá eaPolicía Local dePontevedraquerendar asgrazas a todas e todospor implicarse nesta iniciativadoCamiñoEscolar. Ás persoasencargadasdebares, tendas, comercios, etc, por estar aí coa súa porta aberta paranenas e nenos Aopersoal docente, por demostrar a súa vocación de servizo eo compromiso cunhaeducación responsábel Ás nais epaispor apoiar esta iniciativa pioneira e querer omellor para os seus fillos e fillas Ás persoasde apoio, polo seu tempo e dedicación Aos diferentes CorposdeSeguridadepola súa receptividade e colaboración Aopersoal doCentroNacional deEducaciónAmbiental doMinisterio de MedioAmbiente, MedioRural eMariño, por nos axudar a configurar este servizo de calidade A todo opersoal técnico ecolaboradores que participan neste proxecto A todas aspersoasque loitan e traballan por conseguir unmundomellor CamiñoEscolar /// Manual deuso

RkJQdWJsaXNoZXIy MTEwNTI=