11
Na casadosAcuña Iglesias estaba a súa
muller, Elvira LodeiroGonzález, que tamén foi
condenada amorte no consellododía seguinte,
perodixoque estaba embarazada e conseguiu
un aprazamento. Porén, foi fusilada na tarde
desemesmo sábado, 19dedecembro, tras
asegurar os fascistas que o recoñecemento
médicodescartara o estadode gravidez.
Matárona con 28 anos edúas fillas: Pilar, de cinco
anos, eManolitaque tiña tres. As nenas ficaron
separadas para sempre. Ámaior foi criada en
Arxentinapor unha irmáda súa nai. Apequena
enGalizapola familiado socialistaMauro
Caballero, que tamén estivomeses agochadonun
oco improvisadona cociñada súa vivendade
Pontevedra.
Elvira non sabía escribir peromomentos antes de
ser asasinadapediulle ao capitándopelotónque
a ía fusilar que lle escribise unha carta áMauro
Caballeropregandoque el e a súamuller, Petra
Calleja, se ocupasendeManolita. Así o fixeron,
criándoa como se fose unha fillamáis, aíndaque
manténdolle os apelidos dos seus proxenitores:
“Eu nunca esquecín
quen era e sempre
mantiven osmeus
apelidos. Papá e
mamá dixéronme:
‘Non che imos
quitar os teus
porque os teus pais
eran boas persoas
emerecen que leves
os seus apelidos’. E
así quedei.”
ManuelaGómez
Lodeiro, orfa de
Elvira
A FAMILIA
SÁNCHEZ
CASALDERREY
GómezCorbacho
tivo relación noCentroObreiro conoutros
traballadores cuxa loita os converteu en vítimas
do fascismo comoManuel AmoedoNogueira
ouAlbinoSánchez Leiro, alcumadoOPerrita.
Outros dous nomes que sendúbida non teñeno
recoñecemento axeitado, como atinadamente se
denuncia noblogPontevedra nos anos domedo
nun artigodedicado aAmoedo:
“Logo do golpemilitar, a súamoza e familia
prepáranlle un escondite enXeve nun pozo
oumina en desuso e tapado con toxo. Os
falanxistas e aGardaCívica, conVíctor Lís
aomando, buscan pola zona, interrogan,
ameazan... Asmalleiras e o feito de rodear
con gasolina á súamoza para prenderlle
lume, conseguen que algún familiar damesma
confese o paradoiro. Amoza nunca perdoaría a
delación emarchou da casa. Logo de torturalo,
é asasinado sen que conste en ningún rexistro,
agás namemoria das xentes. Tiña 24 anos”.
XoséÁlvarezCastro
AlbinoSánchez, veciñode Lérez de 28 anos de
idade, tamén foi fusiladoo 17de abril de 1937.
A súa familiadi que trasmeses fuxidodecidiu
entregarse confiado nas promesas de salvación
dopárroco, Leandrodel Río:
“Din que foi por el que omataron. Que dixo
na igrexa: ‘o primeiro que se presente antemin
será salvado’, presentáronse omeu sogro e dous
máis ematáronos
aos tres”
DoloresAgulla,
nora deAlbino
Sánchez
Albino tivera
dous fillos coa
súa compañeira,
CarmenCasalderrey:
Francisco tiña sete
anos e apequena
Carmen, tres.
Momentos antes
de ser fusilado
casaron no cárcere
enpresenzado seu
fillomaior. Francisco
tamén acompañou á
súa nai ata apontedoBurgo e xuntos vironpasar
a camionetaque levaba ao seupai aoparedón
da avenidadeBosAires. Aopouco escoitaron
os disparos que acababan coa súa vida. Albino
déralle ao fillo en herdanza a súa chaqueta e sete
pesetas “paraquemerques unhabicicleta e non
teñas que ir andando a visitarme ao cemiterio”.
Deixou tamén unha carta onde llepedía á súa
nai que nonos criara noodiomáis tampouco no
esquecemento:
“Querida compañera:
Mimayor satisfacción en estosmomentos en
que la vida puedo decir que ya no existe para
mí, es que la injusticia de los que fuera de toda
ley se han erigido en jueces no pueda nunca
alcanzarte. Preserva a nuestros hijos de tales
injusticias y no les inculques el odio, pero si, el
día demañana, después de enseñarles cual es su
deber con los semejantes, diles quienes han sido
mis asesinos”
Fragmento da carta doPerrita aCarmen
Albino foi enterradonunha foxa anónima enSan
Amaro e aos cinco anosCarmenpagoulle ao
AlbinoSánchez,Perrita,
á esquedana foto
CarmenCasalderrey eo seufilloFrancisco
