6
que estivo recluídadous
anos. Oquinto irmán,
Faustino, foi fusilado
o 28dedecembrode
1936. El e o seu irmán
Alejandro agocháranse
tras ogolpe epara
intentar quedelatara o
seuparadoiro, foi que
detiveron e torturaron
aCustodia. Nono
conseguiron e foron a
polamozade Faustino,
a veciñadeSalcedo
EstrellaPortela, áque
raparon e tatuaron a
fronte. Tampoucoos
delatou, pero cando
Tino a viu senpelo
e coapel mancada
entregousepara
evitarllemáis danos e
asasinárono.
Ademais, osGama
foron sometidos
adurasmultas
económicas e as súas
propiedades, incluídos
dous ultramarinos,
fóronlle incautadas.
Tras ogolpe, axiña foi
detidoManuel, tenente alcaldedoConcello, que
permaneceu enprisión ata o 18de xaneirode
1938. Dousmeses despois volven levalopreso e
o 13de xullo sométeno aConsellodeGuerra, no
que o condenan amorte. Apena sería reducida a
reclusiónperpetuaprimeiro e adoce anos despois.
Sae en liberdade no ano 1943, setedespois do
golpemilitar, e xa gravemente enfermo.
Máis longo foi aínda operiplopolos cárceres
deAlejandro. Tras ogolpe estivo casedez anos
agochado nunha casada familia, áqueCustodia
lle levaba alimentos e roupa. Permaneceu
oculto ata 1945, data naque se entregou. Foi
condenado a vinte anos que logo lle conmutaron
a tres paraposteriormente ser indultado.Mais
todoo sufrimentoda súa familia confirmounona
necesidadede loitar contra oditador, e en1946
acepta o encargodoPartidoComunistapara
reorganizar a estrutura naCoruña, xunto a outros
pontevedreses comoEmilioVillar ouRogelio
González. Por esta actividade édetido xunto
a varios compañeiros en xaneirode 1947. Na
comisaría sufre torturas e namadrugadado24de
xaneiro tírasepoloocoda escaleira.
Pola súa actividade clandestina naCoruña, o fiscal
pide tamén apenademorte. O tribunal condénao
a trinta anos de reclusión. A súa familia fixo
trámites nos consulados deArxentina eUruguai
para evitar apenamáxima e finalmente, Alejandro
cumpriumáis de trece naprisión central deBurgos.
Candoqueda libremarcha un tempo ao estranxeiro
e ao volvermonta conCustodia unpostode
ultramarinos naprazadePontevedra. Nuncadeixa
de estar vixiado:
“Aínda despois, candoFranco ía pescar a
Pontevedra, metían aAlejandro no cárcere e
tíñano alí vinte e catro ou corenta e oito horas ata
queFrancomarchaba”.
Foro eGonzaloLorenzo, netos deAdelinaGama
AíndaqueAlejandromorre xa endemocracia, non
deixan entrar os seus restos polaportadianteirado
cemiterio. Por decisiónpropia a súa tumba non ten
placa ningunha.
Nos primeiros días de agocho, AlejandroGama
estivo acompañadopor JuanMagdalenaGarcía, o
líder da FederaciónComarcal Agraria, peronunha
redadaMagdalena é apresado e o seu cadáver
aparece naGándara o 10de setembrode 1936.
Tralo seu asasinato, os seus irmánsSeverino e
Ángel e ohomeda súa irmáMercedes, Constante
EstévezCasalderrey, foxen aPortugal edesde
Lisboa exílianse aBosAires, a onde tamén viaxará
apropiaMercedes cos fillos.
AdelinaGama eo seuhome
FaustinoGama ea
súamoza, Estrella
Portela
Mercedes
Magdalena eosfillos
antesde reunirseno
exilio cohome
JuanMagdalena coa familia
